30 kwietnia 2021 – Międzynarodowy Dzień Jazzu, oprac. Jacek Bartusik
Dzisiaj tj. dn. 30 kwietnia (piątek) 2021 r. obchodzimy Międzynarodowy Dzień Jazzu.
Jazz to gatunek muzyczny, który narodził się pod koniec XIX w. w mieście położonym na południu Stanów Zjednoczonych w Nowym Orleanie. Tradycyjnie początki jazzu łączą się z Congo jako połączenie muzyki zachodnioafrykańskiej czyli pieśni wykonywanych przez czarnoskórych Amerykanów – negro spirituals i europejsko-amerykańskiej – bluesa oraz gatunku utworów fortepianowych zwanego ragtime’em.
Stanowi on połączenie muzyki ludowej, artystycznej i rozrywkowej.
Charakterystyczną cechą muzyki jazzowej jest improwizacja – tworzenie muzyki „na gorąco” grając melodię na poczekaniu. Ma to związek z faktem, że pierwszymi twórcami tego gatunku byli przeważnie nieznający nut potomkowie niewolników. Jazz wykorzystuje również specyficzny rytm synkopowany, ponadto charakteryzuje się dużą dowolnością interpretacyjną i aranżacyjną.
Jazz pierwotnie był muzyką pogodną, melodyjną. Wykonywały go małe zespoły muzyczne zwane combo, w których występowali instrumentaliści grający na fortepianie, klarnecie, puzonie, kornecie, bębnach, kontrabasie i gitarze. Nieznaczne wyprzedzenia i opóźnienia dźwięków powodowało, że rytm stał się kołyszący, płynny co można zauważyć w jednej z odmian jazzu – swingu, który ukształtował się w latach 30 i 40 XX w.
W XX w. elementy jazzu wykorzystywało w swoich kompozycjach wielu kompozytorów muzyki artystycznej, symfonicznej m.in. George Gershwin czy Maurice Ravel i odwrotnie – jazzmani często improwizują do tematów tzw. muzyki klasycznej np. Fryderyka Chopina.
Najwybitniejsi jazzmani są autorami standardów – melodii bardzo znanych i popularnych, które są wykorzystywane chętnie przez innych muzyków.
Na przestrzeni lat powstało wiele odmian jazzu m.in.:
– Jazz tradycyjny czyli nowoorleański i klasyczny
– Ragtime
– Swing
– Big band jazz i swing
– Bop
– Bebob
– Hard bop
– Cool
– Free jazz
– Fusion jazz
– Soul jazz i Groove
– Style pokrewne
W historii jazzu jest bardzo wielu artystów, którzy cieszą się wielką sławą. Nie sposób ich wszystkich wymienić. Wśród wybitnych artystów zagranicznych i polskich należało by wymienić: Duke Ellington, Miles Davis, Krzysztof Trzciński, Louis Armstrong, Benny Goodman, Ella Fitzgerald, Leszek Możdzer, Jan „Ptaszyn” Wróblewski, Jan Garbarek, Urszula Dudziak, Michał Urbaniak.
Poniżej są linki kilku jazzowych utworów, zachęcam do posłuchania:
Międzynarodowy Dzień Jazzu został ustanowiony w listopadzie 2011 r. podczas Sesji Konferencji Generalnej UNESCO. Obchody wyznaczono na 30 kwietnia. Data obchodów powiązana jest z obchodzonym w kwietniu w Stanach Zjednoczonych miesiącem jazzu.
Inauguracja odbyła się w Paryżu 27 kwietnia 2012 roku a rozpoczęli ją: Dyrektor Generalna i Ambasador Dobrej Woli UNESCO Herbie Hancock. Z tej okazji odbyły się koncerty, wykłady i dyskusje prezentujące twórczość Marcusa Millera, Barbary Hendricks, Hugh Masekeli i wielu innych.
Celem obchodów Międzynarodowego Dnia Jazzu jest uznanie dla sztuki jazzu i jego przedstawicieli, którzy na przestrzeni dziesięcioleci wykreowali wiele gatunków i stylów jazzowych oraz ukazanie jazzu jako pięknej muzyki, dającej ludziom radość i satysfakcję. To promowanie i podkreślanie ważnej roli muzyki w komunikacji społecznej, zwłaszcza jazzu. Według Iriny Brokovy Dyrektor Generalna UNESCO, jazz „łączy ludzi i buduje pokój, tolerancje i zrozumienie. Jest [ ścieżką dźwiękową] pozytywnych zmian społecznych, od walki z rasizmem po batalie na rzecz demokracji”.
W tym dniu organizowane są wydarzenia artystyczne na całym świecie, koncerty muzyki jazzowej, spotkania, warsztaty oraz lekcje muzyki prowadzone przez czołowych artystów, pedagogów i dyplomatów.
Z tej okazji w Polsce – polski saksofonista i ambasador jazzu miasta Szczecina – Sylwester Ostrowski i światowej klasy Anders Bergrantz:
Bergcrantz – Ostrowski Unit oraz artyści z Polski, Holandii, Szwecji, USA i Meksyku zaprezentują miłośnikom jazzu na coś naprawdę wyjątkowego.
